Η ζαβολιά των τραπεζών (του Αριστείδη Αρχοντάκη)

Την περίοδο που πήρα πτυχίο Φυσικής, ο κλάδος των καθηγητών μαστιζόταν από την ανεργία, και δίχως προοπτικές διορισμού στη δημόσια εκπαίδευση, πολλοί συμφοιτητές μου βρήκαν διέξοδο για την επαγγελματική τους απασχόληση στον τραπεζικό τομέα που προσλάμβανε αθρόα τότε φυσικούς και μαθηματικούς κατόπιν διαγωνισμού. Στην εποχή μας όταν λες πως κάποιος είναι τραπεζίτης, δεν σημαίνει ότι κάθεται σ’ ένα γκισέ όλη μέρα και πληρώνει συντάξεις. Ένας πραγματικός τραπεζίτης δεν έρχεται ποτέ σε επαφή με λεφτά. Μεγάλο μέρος της δράσης των τραπεζών βασίζεται στη Φυσική, κι έτσι εξηγείται η προσέλκυση στο κλάδο νέων πτυχιούχων των θετικών επιστημών. Μοχλοί, ανάσχεση και τα σχετικά – συνέχεια τέτοιους όρους βλέπεις να αναφέρονται στις σύγχρονες χρηματοοικονομικές θεωρίες. Στο σύγχρονο τραπεζικό σύστημα σε μεγάλο βαθμό αυτό που γίνεται είναι να δανείζεσαι χρήματα – χρήματα που δεν είναι δικά σου – και να βρίσκεις κάπου να τα επενδύσεις ξανά με υψηλότερο δείκτη απόδοσης από αυτόν που δίνεις στο άτομο από το οποίο τα δανείστηκες. Ναι αλλά αυτό είναι ζαβολιά, όπως θα έλεγαν οι μικροί μαθητές που τυχαίνει να πιάνω κουβέντα. Στο χθεσινό φύλλο της εφημερίδας διάβασα για τον αιφνίδιο θάνατο μιας εβδομηντάχρονης γυναίκας στην Καλαμάτα. Μόλις τρεις μέρες πριν είχε χάσει το σπίτι της σε πλειστηριασμό. Όσο κι αν είχε παρακαλέσει, όπως εκμυστηρεύτηκε ο γιος της, δεν της έδωσαν παράταση μέχρι τέλος Απριλίου για να βρει άλλο σπίτι, ούτε φυσικά δέχτηκαν να παραμείνει σε αυτό με ενοίκιο. Την πέταξαν στο δρόμο, και πέθανε από την στεναχώρια της. Αυτό είναι παλιανθρωπιά, θα έλεγα στους μικρούς μου μαθητές, όχι απλά ζαβολιά. Και θλίβομαι που άτομα της επιστήμης μου συνέβαλαν γι’ αυτήν την κατάντια. Αριστείδης Αρχοντάκης* *συγγραφέας-φυσικός.